💁♀️विभाज्यतेच्या कसोट्या divisibility rules.
*२ ची कसोटी*
* ज्या संख्येच्या एकक स्थानी २,४,६,८,० हे अंक येतात त्या संख्येला २ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या २ ने विभाज्य असते.
उदा. ३२,६४,४६,७८,९० इ.
*३ ची कसोटी*
* ज्या संख्येच्या अंकाच्या बेरजेला ३ ने भाग जातो त्या संख्येलाही ३ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या ३ ने विभाज्य असते.
उदा. ५७३ = ५+७+३= १५
१५ ला ३ ने भाग जातो म्हणून ५७३ या संख्येलाही ३ने निःशेष भाग जातो.
*४ ची कसोटी*
* दिलेल्या संख्येतील शेवटच्या दोन अंकांना ४ ने पूर्ण भाग जात असेल तर त्या संख्येलाही ४ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या ४ ने विभाज्य असते.
उदा. ५८७४२४,३४८७१५२,७३२ इ.
यात ५८७४२४ या संख्येतील शेवटचे दोन अंक २४ आहेत.२४ या संख्येस ४ ने पूर्ण भाग जातो म्हणून ५८७४२४ या संख्येलाही ४ ने निःशेष भाग जातो.
*५ ची कसोटी*
* ज्या संख्येच्या एकक स्थानी ० किंवा ५ हे अंक येतात त्या संख्येला ५ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या ५ ने विभाज्य असते.
उदा. ५३० ,४९५, २१५,६७० इ.
*६ ची कसोटी*
* ज्या संख्येला २ ने व ३ ने भाग जातो त्या संख्येला ६ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या ६ ने विभाज्य असते.
उदा. १२,५४,१०८,२७३६ इ.
*९ ची कसोटी*
* ज्या संख्येच्या अंकाच्या बेरजेला ९ ने भाग जातो त्या संख्येलाही ९ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या ९ ने विभाज्य असते.
उदा. ५३८४७ = ५+३+८+४+७= २७
यात २७ ला ९ ने भाग जातो म्हणून ५३८४७ या संख्येलाही ९ ने निःशेष भाग जातो.
*१० ची कसोटी*
* ज्या संख्येच्या एकक स्थानी ० हा अंक येतो त्या संख्येला १० ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या १० ने विभाज्य असते.
उदा. ३० ,४५० , २७६०,९५४७० इ.
*११ ची कसोटी*
* दिलेल्या संख्येतील सम स्थानच्या अंकांची बेरीज करून व विषम स्थानच्या अंकांची बेरीज करून त्यांच्यातील फरक काढला असता तो ० किंवा ११ च्या पटीत येत असेल तर त्या संख्येला ११ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या ११ ने विभाज्य असते.
उदा. (१) ५२९५६२
५+९+६=२० आणि २+५+२ =९ आता वजाबाकी करू २०-९=११
म्हणून ५२९५६२ हि संख्या ११ ने विभाज्य आहे.
(२) ४५३२४.
४+३+४=११ आणि ५+२=७ आता वजाबाकी करू ११-७=४
म्हणून ४५३२४ हि संख्या ११ ने विभाज्य नाही.
(३) ८९४६३.
८+४+३=१५ आणि ९+६=१५ आता वजाबाकी करू १५-१५=०
म्हणून ८९४६३ हि संख्या ११ ने विभाज्य आहे.
*१२ ची कसोटी*
* ज्या संख्येला ३ ने व ४ ने भाग जातो त्या संख्येला १२ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या १२ ने विभाज्य असते.
उदा. ४८,१०८,३०० इ.
*१५ ची कसोटी*
* ज्या संख्येला ३ ने व ५ ने भाग जातो त्या संख्येला १५ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या १५ ने विभाज्य असते.
उदा. ४५,९०,१८०,१८६० इ.
*१८ ची कसोटी*
* ज्या संख्येला २ ने व ९ ने भाग जातो त्या संख्येला १८ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या १८ ने विभाज्य असते.
उदा. १२६,८१०,२७७२ इ.
*२० ची कसोटी*
* ज्या संख्येला ४ व ५ या दोन्ही संख्यांनी पूर्ण भाग जात असेल तर त्या संख्येस २० ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या २० ने विभाज्य असते.
उदा.५४०,१७४०,१६९८० इत्यादी.
*२१ ची कसोटी*
* ज्या संख्येला ७ व ३ या दोन्ही संख्यांनी पूर्ण भाग जात असेल तर त्या संख्येस २१ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या २१ ने विभाज्य असते.
उदा. ४८३,२०१६,१२३२७ इत्यादी
*२२ ची कसोटी*
* ज्या संख्येला २ व ११ या दोन्ही संख्यांनी पूर्ण भाग जात असेल तर त्या संख्येस २२ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या २२ ने विभाज्य असते.
उदा. ७९२,१८२६,१५०४८ इत्यादी
*२४ ची कसोटी*
* ज्या संख्येला ३ व ८ या दोन्ही संख्यांनी पूर्ण भाग जात असेल तर त्या संख्येस २४ ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या २४ ने विभाज्य असते.
उदा. १२९६,२२५६,२०७१२ इत्यादी
*३० ची कसोटी*
* ज्या संख्येला ३ व १० या दोन्ही संख्यांनी पूर्ण भाग जात असेल तर त्या संख्येस ३० ने निःशेष भाग जातो किंवा ती संख्या ३० ने विभाज्य असते.
उदा. १२००,२८८०,२९६१० इत्यादी
No comments:
Post a Comment