SMART LEARNING

  📚मिशन नवोदय 2024📚

प्रश्न  :- खालील सर्व उतारे काळजीपुर्वक वाचा व उत्त्तरे लिहा.

              उतारा 1

जीवनात यश मिळवण्यासाठी कठोर परिश्रम खूप महत्वाचे आहेत. कठोर परिश्रम करणारी व्यक्ती कधीही अपयशी ठरत नाही. सराव करत राहणे हे माणसाचे कर्तव्य असले पाहिजे. कष्ट न करता सर्व काही साध्य करू इच्छिणारे लोक आळशी असतात. कठोर परिश्रम करणारा माणूस त्याच्या मेहनतीच्या जोरावर खूप काही मिळवतो. या जगात आल्यावर प्रत्येकजण कुशल होतो. श्रमाचे फळ सदैव गोड असते, ही श्रद्धा आहे. माणसाने जीवनात कष्ट करत राहावे, अशी प्रेरणा आपल्याला महापुरुषांच्या जीवनातून मिळते. जीवनात आनंद मागून किंवा खरेदी करून मिळत नाही, तो मिळवण्यासाठी प्रयत्न करावे लागतात. खरे तर श्रम ही जीवनाची मौल्यवान गुरुकिल्ली आहे. कठोर परिश्रम आणि सरावाने, जीवनाच्या निर्जन जंगलात तुम्हाला स्वतःसाठी हवा तो मार्ग बनवा.

1. जीवनात कठोर परिश्रम आवश्यक आहे:

(a) आरामदायी जीवनासाठी

(b) पैसे मिळवण्यासाठी

(c) स्पर्धेसाठी

(d) यश मिळवण्यासाठी

2. माणसाचा धर्म आहे:

(a) पूजा करणे

(b) इतरांना पराभूत करणे

(c) सराव करत राहा

(d) चोरी करणे

3. श्रम नेहमी मोबदला देते.

(a) वाईट

(b) चांगले

(c) गोड

(d) आंबट

4. 'अनमोल' साठी परिच्छेदात वापरलेला शब्द आहे:

(a) सराव

(c) मौल्यवान

(b) प्रेरणा

(d) महान माणूस

5. लोक कुठे कुशल बनतात?

(a) घरी

(b) कुटुंबात

(c) शाळेत

(d) जगात

         उतारा 2

जेव्हा एखादा रोग खूप कमी वेळात व्यापक भागात पसरतो आणि अनेक मृत्यूंना कारणीभूत ठरतो तेव्हा त्याला महामारी म्हणतात. अचानक पसरल्यामुळे त्याचे निदान, उपचार इत्यादीबाबत पुरेशी माहिती उपलब्ध नाही. त्यामुळे नियंत्रणात अडचण येत आहे. आजकाल कोविड-19 नावाचा आजार एवढा महामारी बनला आहे की तो जगभर पसरला आहे.याआधीही आपल्या देशात प्लेग, कॉलरा, फ्लू, चेचक यांसारखे आजार साथीच्या स्वरूपात पसरले होते, परंतु त्यांचा प्रसार फारसा झाला नाही आणि त्यावर नियंत्रण मिळवण्यात आले. कोविडसाठी लस आणि औषधांची चाचणी केली जात आहे. आशा आहे की हे लवकरच उपलब्ध होतील. तोपर्यंत स्वत:चे रक्षण करण्यासाठी आपल्यालाच खबरदारी घ्यावी लागेल.

1. निवेदक कोविड-19 साथीच्या आजारावर नियंत्रण ठेवण्याबाबत आशावादी आहे कारण

(a) कोणताही आजार फार काळ टिकत नाही.

(b) तो लस आणि औषधांवरील संशोधनाशी संबंधित आहे.

(c) लसी आणि औषधांवर चाचण्या केल्या जात आहेत.

(d) लोक स्वतः स्वच्छता राखत आहेत.

2. 'विस्तार' साठी परिच्छेदात वापरलेला शब्द आहे

(a) व्यापक

(c) उपलब्ध

(b) पसरणे

(d) पुरेसे

3. 3 महामारी नियंत्रनात अडचण येत आहे कारण....

(a) ते घातक रोग असतात

(b) रोगाबाबत पुरेशी माहिती नसल्याने

(c) औषधी उपलब्ध नाही

(d) त्याचा खूप प्रसाद झाला.

4. महामारी हा रोग आहे जो

(a) महान लोकांना मारणे

(b) वृद्ध लोकांच्या मृत्यूचे कारण

(c) एकाएकी विस्तीर्ण भागात पसरून मृत्यू ओढवतो

(d) डॉक्टरांना समजले नाही

5. ही महामारी भारतात कधीही पसरली नाही

(a) प्लेग

(b) कॉलरा

(c) चेचक

(d) न्यूमोनिया

       उतारा 3

महात्मा ज्योतिबा फुले (ज्योतिराव गोविंदराव फुले) हे 19व्या शतकातील प्रमुख समाजसेवक मानले जातात. ज्योतिबांचे संगोपन सगुणाबाई नावाच्या दाईने केले. जातिभेदामुळे त्यांना शाळा सोडावी लागली. अरबी-फारसी विद्वान गफ्फार बेग मुन्शी आणि वडील लिजीत साहेब हे ज्योतिबांचे शेजारी होते. मुलाची ज्योतिबाची प्रतिभा आणि शिक्षणाची आवड पाहून त्यांनी त्याला पुन्हा शाळेत पाठवण्याचा प्रयत्न केला. सदाशिव बल्लाळ गोंदवे या मित्रासोबत ते समाज, धर्म आणि देशाचा विचार करायचे. ते शिक्षणापासून वंचित होते. या स्थितीचे ज्योतिबाला फार वाईट वाटले. महिला आणि दलितांच्या शिक्षणासाठी त्यांनी सामाजिक संघर्षाचा भार उचलला.

1. ज्योतिबा फुलेंना शाळेमुळे शाळा सोडावी लागली.

(a) समाजसुधारक असणे

(b) शिक्षणात रस नाही

(c) अनाथ असणे

(d) जातिभेद

2. जोतिबा फुले यांचे पालनपोषण कोणी केले?

(a) त्याची आई

(b) एक दाई

(c) त्याचे वडील

(d) समाज

3. जोतिबा फुले यांनी कोणाच्या उद्धारासाठी कार्य केले?

(a) फक्त स्त्री शिक्षण

(b) दलित

(c) दलित आणि महिला शिक्षण

(d) सर्वांसाठी शिक्षण

4. जोतिबा फुले यांनी देशाचा विचार कोणासोबत केला?

(a) सदाशिव बल्लाळ गोंदवे

(b) गफ्फार बेग मुन्शी

(c) फादर लीजिट

(d) सगुणाबाई

5) विद्वान' या शब्दाचा विरुद्धार्थी शब्द आहे:

(a)निरक्षर

(b) साक्षर

(c) मूर्ख

(d) अहंकारी

          उतारा 4

खरे नायक लोकांना त्यांच्या प्रेमाच्या सामर्थ्याने कायमचे बांधतात. शौर्य अनेक प्रकारे व्यक्त केले जाऊ शकते, कधी लढून, मरण पत्करून, रक्त सांडून, तोफ-तलवारीसमोर बलिदान देऊन, तर कधी जीवनातील गूढ सार आणि सत्याच्या शोधात, बुद्धासारखे राजे निर्विकार होऊन शूर बनतात. शौर्य ही एक प्रकारची प्रेरणा आहे. जेव्हा जेव्हा विकास होतो तेव्हा एक चमक, एक रंग असतो. जगभर पसरलेला झरा. शौर्य नेहमीच अद्वितीय आणि नवीन असते, नायक बनवण्याचे कोणतेही कारखाने नसतात, ते देवदाराच्या झाडासारखे जीवनाच्या जंगलात स्वतःच जन्म घेतात आणि कोणीही त्यांना पाणी न देता किंवा त्यांना दूध न देता वाढतात. "जीवनाच्या मध्यभागी राहा आणि सत्याच्या खडकावर ठामपणे उभे रहा. जेव्हा तुम्ही बाह्य पृष्ठभाग सोडून जीवनाच्या आतील स्तरांवर पोहोचाल तेव्हाच नवीन रंग उमलतील." हा शौर्याचा संदेश आहे.

1. शौर्य कोणत्या प्रकारची प्रेरणा आहे?

(a) अंतर्गत

(c) परिणाम

(b) बाह्य

(d) हे सर्व

2. देवदाराच्या झाडाची तुलना कशाशी करण्यात आली आहे?

(a) अन्न आणि पेय

(b) नायकांचे

(c) माणसाचे

(d) शौर्याचे

3. खालीलपैकी कोणता प्रकार शौर्याचा नाही?

(a) राग

(b) युद्ध

(c) त्याग

(d) देणगी

4. शौर्य हा एक विशेष गुण आहे

(a) नवीनता

(b) कॉपी करणे

(c) विनोद

(d) करुणा

5. शौर्याचा संदेश काय आहे?

(a) कोणत्याही किंमतीवर युद्ध जिंकण्याचा निर्धार

(b) बुद्धासारख्या राजाप्रमाणे अलिप्त राहणे

(c) उद्देशासाठी सत्यावर खडकासारखे ठाम

d)नेहमी निरोगी आणि वेगळे राहने

📚उत्त्तरे

उतारा 1

1- D   2-C  3-B   4-C   5-D

उतारा 2

1-D    2- B  3-B  4-C   5-D

उतारा 3

1- D   2-B   3-C  4- A  5- C

उतारा 4

1- A  2-B   3-A  4-A  5-C

➖➖➖➖➖➖➖➖

💫विजय गिरी सर

एकलव्य स्टडी सर्कल रिसोड़

➖➖➖➖➖➖➖➖➖