२४ डिसेंबर,थोर समाजसुधारक, साहित्यिक व स्वातंत्र्यसैनिक पांडुरंग सदाशिव साने तथा साने गुरुजी यांच्या जयंतीचे औचित्य साधून ऑनलाईन 'साने गुरुजी प्रश्नमंजूषा २०२०' चे आयोजन करण्यात आले आहे. या उपक्रमात सर्वांनी सहभागी व्हावे. ही विनंती.... 

 

                                    

श्रीनिवास रामानुजन प्रसिद्ध भारतीय गणितज्ञ जन्मदिन - २२ डिसेंबर , १९२०

श्रीनिवास रामानुजन (डिसेंबर २२, १८८७:तंजावर - एप्रिल २६, १९२०) भारतीय गणितज्ञ होते.रामानुजन हे अलौकिक गणिती होते. रामानुजन यांच्या ध्यानी-मनी-स्वप्नी सतत गणितच असे. झोपेतही बहुधा त्यांचा मेंदू गणिताचाच विचार करत असे. आणि म्हणूनच की काय कोण जाणे पण अनेकदा रामानुजन झोपेतून जागे होताच अतिशय अवघड अशी गणिती सूत्रे लिहून टाकत.

जन्म व संशोधन

या महान गणितज्ञाचा जन्म डिसेंबर २२, १८८७ रोजी तामिळनाडूतील तंजावर जिल्ह्यात झाला. वयाच्या सातव्या वर्षापर्यंतच त्यांनी अभ्यासात एवढी प्रगती दाखवली की त्यांना कुंभकोणमच्या माध्यमिक शाळेत दाखल करण्यात आले. त्यांच्या असामान्य बुद्धिमत्तेमुळे त्यांना या शाळेत शिष्यवृत्तीही मिळाली. माध्यमिक शाळेत असतानाच ते अनेक प्रमेये आणि गणिती सिद्धान्त सांगत आणि ते ऐकून त्यांचे शिक्षकही चकित होत.

रामानुजन यांचा पहिला संशोधनपर लेख इंडियन मॅथेमॅटिकल सोसायटीच्या नियतकालिकात १९११ साली छापून आला. त्यावेळी त्यांचे वय फक्त तेवीस वर्षांचे होते. या लेखामुळे जगाला त्यांच्या संशोधनाविषयी माहिती झाली आणि संशोधकांच्या वर्तुळात त्यांच्या नावाचा बोलबाला होऊ लागला. १९१३ साली रामानुजन यांनी केंब्रिज ट्रिनिटी कॉलेजच्या प्रो. हार्डी यांच्याशी पत्रव्यवहार सुरू केला. प्रो. हार्डी हे नामवंत गणितज्ञ असल्याने रामानुजमनी त्यांच्याकडून मार्गदर्शनाची अपेक्षा व्यक्त केली होती. त्यांचे पत्र वाचताच रामानुजन हे गणिताचे गाढे अभ्यासक आणि पहिल्या दर्जाचे गणितज्ञ आहेत, असे मत प्रो. हार्डी यांनी व्यक्त केले होते. लवकरच रामानुजनना इंग्लंडला जाण्यासाठी शिष्यवृत्ती मिळाली आणि ते १७ मार्च १९१४ रोजी इंग्लंडला जाण्यासाठी निघाले. १९१४ ते १९१७ या अवघ्या तीन वर्षांच्या काळात रामानुजननी बत्तीस संशोधनपर लेख लिहिले. १९१८ साली रॉयल सोसायटीने त्यांना आपले सदस्यत्व बहाल केले. त्यावेळी ते फक्त तीस वर्षांचे होते. त्यानंतर त्यांना केंब्रिजच्या ट्रिनिटी कॉलेजची फेलोशिप मिळाली. ही फेलोशिप मिळवणारे ते पहिले भारतीय होत.

मृत्यु - १९१९ साली रामानुजन इंग्लंडमधून मायदेशी परत आले. त्यांच्या आयुष्याचे शेवटचे वर्ष हे अंथरूणालाच खिळून गेले. क्षयाची असाध्य व्याधी त्यांना जडली होती. वयाच्या अवघ्या तेहेतिसाव्या वर्षी – एप्रिल २७, १९२० रोजी हे महान गणितज्ञ हे जग सोडून गेले. त्यांच्या निधनाने केवळ भारतीयांचीच नव्हे तर संपूर्ण गणिती विश्वाचीच अपरिमित हानी झाली.

             *🟥 मिशन स्कॉलरशिप 2021 🟥*

*🅰 शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द बद्दल माहिती 🅰*

*=============♐♐=============*

*1️⃣कलेची आवड असणारा*

👉- कलासक्त, कलाप्रेमी

 *2️⃣कमळासारखे डोळे आहेत अशी*

👉🏻- कमलनयना, कमलाक्षी

 *3️⃣इच्छेलेले पूर्ण करणारा वृक्ष*

👉🏻- कल्पवृक्ष 

*4️⃣ऐकताना कानाला गोड वाटणारा*

👉- कर्णमधुर 

 *5️⃣केलेले उपकार जानणारा*

👉- कृतज्ञ

 *6️⃣केलेले उपकार विसरणारा*

👉 - कृतघ्न 

 *7️⃣कर्तव्य पार पाडण्यात तत्पर असणारा* 

👉- कर्तव्यदक्ष 

 *8️⃣अंधार्‍या रात्रीचा पंधरवडा*

👉 - कृष्णपक्ष, वद्यपक्ष 

 *9️⃣अंगात एखादी कला असणारा*

 👉- कलावंत, कलाकार 

 *1️⃣0️⃣कष्टाने मिळणारी गोष्ट*

👉- कष्टसाध्य 

 *1️⃣1️⃣भाकरी करण्याचे लाकडी पसरट पात्र* 

👉- काटवट, काथवट 

 *1️⃣2️⃣हाताची सांकेतिक किंवा खाणाखुणांची भाषा* 

👉- करपल्लवी

 *1️⃣3️⃣कार्य करण्यास सक्षम असलेला*

👉- कार्यक्षम 

 *1️⃣4️⃣कामामध्ये टाळटाळ करणारा*

👉 - कामचुकार

*==========♐♐==========*

          *संकलन-*

*〓〓〓〓〓विजय गिरी 〓〓〓〓 〓〓〓〓*

*⭐मिशन स्कॉलरशिप 2021⭐*

🍎🍊Fruits Name In Marathi and English फळांची नावे मराठी व इंग्रजीमध्ये 

 Apple  ( अपल )  सफरचंद

 Jackfruit ( जॅकफ्रूट )  फणस 

 Papaya  ( पपया ) पपई 

 Lime  ( लाईम )  लिंबू 

 Sweet lime( स्वीट लाईम )  मोसंबी

 Grapes ( ग्रेप्स )   द्राक्षे

 Coconut ( कोकोनट )  नारळ 

 Jujube ( जुजुब )  बोर 

 Jamun  ( जामुन )  जांभूळ 

 Fig ( फिग )   अंजीर 

 Orange ( ऑरेंज )   संत्रे 

 Chickoo ( चिक्कू )   चिक्कू

 Custard Apple ( कस्टर्ड अॕपल )   सीताफळ 

 Strawberry ( स्ट्रॉबेरी )   स्ट्रॉबेरी

 Pomegranate ( पॉम्ग्रैनिट )  डाळिंब 

 Mango ( मॅंगो ) आंबा 

 Guava  ( ग्वावा )   पेरू 

 Watermelon ( वॉटर मेलन ) टरबूज

Pineapple  ( पायनॅपल )   अननस

 Banana  ( बनाना )   केळी

 Lychee  ( लीची )   लीची 

 Kiwi   ( किवी )  किवी 

Pear ( पेयर )  नासपती 

 Lemon ( लेमन ) लिंबू 

 Muskmelon ( मस्कमेलन ) खरबूज 

  Plum ( प्लम )  मनुका,आलबुखार  

🍊यासारख्या महत्त्वपूर्ण माहितीसाठी खालील blog वर अवश्य भेट द्या.

👉http://Vijaygiri143.blogspot.com

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

*⭐मिशन स्कॉलरशिप 2021⭐*

WILD ANIMALS (जंगली प्राणी )

 Tiger  ( टाइगर ) वाघ 

Elephant ( एलफन्ट ) हत्ती  

 Camel   ( कॅमल )  उंट 

 Lion  ( लॉयन )  सिंह  

 Cheetah ( चीता ) चित्ता 

 Giraffe  ( जिराफ )  जिराफ

 Wolf  ( वुल्फ ) लांडगा 

 Kangaroo  ( कॅंगरू )  कांगारू 

 Deer  ( डीअर ) हरिण 

 Zebra ( झेब्रा ) झेब्रा

 Reindeer ( रेनडीअर ) सांबर 

 Rhinoceros  ( रायनोसोर्स )  गेंडा 

 Boar  ( बोअर ) रानडुक्कर 

 Bison  ( बायसन )  गवा 

 Leopard ( लेफर्ड ) बिबट्या 

 Fox  ( फॉक्स )   कोल्हा 

 Bear   ( बेअर )   अस्वल

 Panda   ( पॅण्डा )   पांडा

 Gorilla  ( गोरिल्ला ) गोरिला 

 Chimpanzee  (चिंपाँझी ) एक मोठा अफ्रीकन वानर

 *⭐मिशन स्कॉलरशिप 2021⭐*

🟣Vegetables Name In Marathi and English

भाज्यांची नावे मराठी आणि इंग्रजीमध्ये.

Tomato   ( टोमॅटो )   टमाटा

 Lady Finger ( लेडी फिंगर )    भेंडी 

 Onion   ( अनियन )   कांदा 

 Brinjal   ( ब्रिंजल )    वांगे

 Green Peas ( ग्रीन पीज )  वाटाणे

 Ginger  ( जिंजर )  अद्रक ,आले

 Capsicum ( कॅप्सिकम ) ढब्बूमिरची

 Bitter Gourd ( बिटर गुवार्ड ) कारले

 Mushroom  ( मशरूम ) भूछत्र,अळंबी 

 Beetroot  ( बीटरूट )   बीट

 Carrot    ( कॅरट )     गाजर

 Radish   ( रॅडिश )    मुळा 

 Spinach   ( स्पिनॅच )    पालक 

 Ridge Gourd ( रिज गुवार्ड )   दोडके

 Fenugreek ( फेन्यूग्रीक )    मेथी

 Cauliflower ( कॉलिफ्लॉवर )  फुलकोबी 

 Potato   ( पोटॅटो )    बटाटा

 Chillies  ( चिलीज )     मिरच्या

 Garlic     ( गार्लिक )    लसूण

 Cucumber ( कुकुम्बर )  काकडी 

 Sweet potato ( स्वीट पोटॅटो ) रताळे 

 Bottle Gourd ( बॉटल गुवार्ड ) दूधी भोपळा

 Pumpkin  ( पम्किन )  तांबडा भोपळा 

 Cabbage  ( कॅबेज )   पानकोबी 

 Guvar  ( गुवार )      गवार

 Coriander ( कोरियंडर )  कोथिंबीर 

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

 तयारी शिष्यवृत्ती व नवोदय परीक्षेची 

घटक - त्रिकोणी संख्या व चौरस संख्या 

 दोन क्रमवार संख्याच्या गुणाकाराच्या निमपटीस त्रिकोणी संख्या असे म्हणतात .

त्रिकोणी संख्येचे सूत्र = n(n+1) / 2

जसे 8 वी त्रिकोणी संख्या = 8(8+1)/2=8×9/2=72/2=36.

संख्या त्रिकोणाकृतीमध्ये दर्शविता येतात, त्या संख्यांना त्रिकोणाकृती संख्या म्हणतात.जर अवयव क्रमागत नसतील तर ती संख्या त्रिकोणी संख्या नसते. रचनेत समभूज त्रिकोण तयार होतो.

      म्हणजेच 1, 3, 6, 10, 15, 21, ............या त्रिकोणी संख्या आहेत.,

      १ ते १०० पर्यंत एकूण १३ त्रिकोणी संख्या आहेत.

 १ ते २०० पर्यंत एकूण १९ त्रिकोणी संख्या आहेत.

1, 3, 6, 10, 15, 21, 28, 36,45, 55,66 ,78,91या त्रिकोणी संख्या आहेत.

 त्रिकोणी संखेवरील खालील टेस्ट सोडवा 

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

चौरस संख्या (पूर्ण वर्ग संख्या )

वर्ग संख्यानाच चौरस संख्या असेही  म्हणतात.

पूर्ण वर्ग संखेच्या एकक स्थानी २,३,  ७ , व ८ हे अंक कधीच नसतात . 

पूर्ण वर्ग संख्याच्या शेवटी असणार्या शून्यांची संख्या नेहमी सम असते.

जर पूर्ण वर्ग संखेच्या एकक स्थानी ५ असेल तर दशकस्थानी २ हा अंक असतोच. 

चौरस संख्या वरील खालील टेस्ट सोडवा  

▪ " महाराष्ट्र माझा "▪

                              👉 स्थापना-01 मे 1960👉 

👉 राज्यभाषा -  मराठी

👉राजधानी -  मुंबई 

👉 उपराजधानी - नागपूर  

👉ऐतिहासिकराजधानी- कोल्हापूर

👉 सांस्कृतिकराजधानी- पुणे 

👉 एकूण तालुके-353

👉 पंचायत समित्या 351

👉 एकूण जिल्हा परिषद-33

👉 आमदार विधानसभा 288

👉 आमदार विधानपरीषद 78

👉 महाराष्ट्र लोकसभा सदस्य 48

👉 सुमद्रकिनारा-720 किमी

👉 नगरपालिका- 230

👉 महानगरपालिका-26

👉 शहरी भाग - 45%

👉 ग्रामीण भाग 55%

👉 लोकसंख्या बाबतीत 2 रा क्रमांक

👉 क्षेत्रफळात 3 रा क्रमांक

👉 संपुर्ण साक्षर 1ला जिल्हा सिंधुदुर्ग

👉 सर्वात कमी साक्षर जिल्हा नंदूरबार

👉 महाराष्ट्रातील सर्वाधिक लोकसंख्या - मुंबई उपनगर

👉 महाराष्ट्रातील सर्वात कमी लोकसंख्या जिल्हा - नंदूरबार

👉 महाराष्ट्रातील सर्वाधिक जंगले असलेला जिल्हा - गडचिरोली

👉 महाराष्ट्रातील कमी जंगल असेलला जिल्हा - बीड

👉 महाराष्ट्रातील सर्वाधिक आदिवासी असलेला जिल्हा - नंदूरबार

👉 महाराष्ट्रातील अधिक तलावांचा जिल्हा - गोंदिया

👉 जेवण फेमस जिल्हा - कोल्हापूर 

👉 महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वात मोठा जिल्हा - अहमदनगर

👉 महाराष्ट्रातील क्षेत्रफळाने सर्वात लहान जिल्हा - मुंबई शहर

👉 महाराष्ट्रातील उंच शिखर -कळसूबाई(1646मी) कल्याण जवळ

👉 महाराष्ट्रातील सर्वात लांब नदी - गोदावरी

👉 महाराष्ट्रातील सर्वात लहान राष्ट्रीय महामार्ग - न्हावाशेवा पळस्पे 27 किमी

👉 महाराष्ट्रातील सर्वात जुनी नगरपालिका - आष्टा  ( सांगली )

👉 पहिले मातीचे धरण गोदावरी - (गंगापूर) नदीवर

👉 महाराष्ट्रात सर्वात जास्त समुद्र किनारा - मुंबई

👉 जगातील पहिले जैव तंत्रज्ञान विद्यापीठ - नागपूर

👉 भारतातील सर्वात मोठे नैसर्गिक बंदर मुंबई

👉 पहिला संपूर्ण संगणीकृत     जिल्हा -नांदेड 

👉 चित्रपट विभाग 

मराठी चित्रपट नगरी - कोल्हापूर 

हिंदी चित्रपट नगरी - मुंबई 

!! मी महाराष्ट्राचा महाराष्ट्र माझा !!

🙏🏻  🙏🏻  🙏🏻 स्रोत - whatsapp समूह

 मिशन नवोदय , स्कॉलरशिप 2021

       🙏 *नमस्कार* 🙏

आज आपण *गणित* विषयातील *मूळ संख्या आणि संयुक्त संख्या*  या घटकाचा अभ्यास करणार आहोत...

*व्हिडिओ पूर्ण बघा आणि खालील लिंक ला क्लिक करून २५ प्रश्न असलेली टेस्ट  सोडवा 🎯🏅🏆🎯

                    रणजित नव्हे ' विश्वजित ' डिसले गुरुजी

       काल फेसबुकवर जिल्हा परिषद प्राथमिक परितेवाडी ता. माढा. शाळेचे श्री.रणजितसिंह डिसले गुरुजी यांना लंडन येथील वाकी फौंडेशनच्या वतीने दहा लाख अमेरिकन डाँलरचा पुरस्कार लंडन येथे होणा-या ग्लोबल एज्युकेशन फोरमच्या कार्यक्रमात प्रदान करण्यात येत आहे ही बातमी वाचली आणि खरंच रणजित यांनी आपले नाव विश्वजित करुन दाखवले या गोष्टीचा आम्हाला फार अभिमान वाटला. 

     बार्शी सारख्या ग्रामीण भागातून अनेक प्रसंग परिस्थितीशी सामना करत स्वतःचे शिक्षण पूर्ण केले. डी.एड.नंतर आंतरवासिता प्रशिक्षक म्हणून त्यांनी कौठाळी ता. उत्तर सोलापूर येथे सहा महिने काम केले. त्यांच्याकडे कार्यशीलता ठासून भरलेली आहे हे दिसत होतं,पण ते असं काही आकाशाला गवसणी घालणारे काही करतील असे वाटंत नव्हतं.ते मुलांमध्ये खुप रमायचे.नम्रता,विनयशीलता, वक्तशीरपणा व उपक्रम शीलता हा त्यांचा विशेष गुण.ते खुप चांगले नाट्य कलावंत आहेत.कौठाळी शाळेच्या स्नेहसंमेलनात त्यांनी व त्यांचा सोबती श्री. प्रदिपगायकवाड सर यांनी अत्यंत विनोदी शैलीत अबूराव व बाबूराव या भुमिकेतून केलेले सूत्रसंचलन आजही समस्त कौठाळीकर ग्रामस्थांना आठवणीत आहे.हे कदाचित कुणाला माहिती नसेल एखाद्या कामात स्वतःवर अतूट विश्वास व कामावर श्रद्धा ठेवून करत राहीलं की,काय होऊ शकतं याचंच हे उदाहरण.

         श्री.डिसले गुरुजी आज आज संबंध विश्वाचा ( ग्लोबल ) चेहरा म्हणून ओळखले जातात.त्यांनी शोधलेला क्यू.आर कोड आज जगभरातील कोट्यवधी मुले वापरून मोठ्या सहजसुलभ रंजकतेने करत आहेत. जिल्हा परिषद शाळेत गेल्या अकरा वर्षांपासून ते काम करत आहेत.व्हर्च्यूअल फिल्ड ट्रीपच्या माध्यमातून १५० पेक्षा अधिक देशात अध्यापनाचं कार्य केले.

        नँशनल जिओग्राफी, मायक्रोसॉफ्ट ,गुगल , ब्रिटिश कौन्सिल, अनेक आंतरराष्ट्रीय संस्था अशा अनेक संस्थे सोबत काम करुन मार्गदर्शन केले.त्यांच्या नावे आज एक नव्हे दोन नव्हे तर तब्बल १२ पेटंट त्यांच्या नावे आहेत. त्यांच्या या दैदिप्यमान कामगिरीची नोंद देशविदेशातील अनेक नामवंत टि.व्ही. चँनेल, वर्तमानपत्र ,मासिके मँग्झीनने घेतली.नव्हे त्यांच्या या उत्कृष्ट कार्याने घ्यायला भाग पाडलं.

          म्हणूनच मायक्रोसॉफ्टचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी श्री.सत्या नाडेला यांनी डिसले गुरुजींच्या गौरवार्थ हिट रिफ्रेश चित्रफित प्रकाशित केली.यावरून त्यांच्या कार्याची महती लक्षात येते.केवळ २८ व्या वर्षी* *मायक्रोसॉफ्टच्या फेलोशिपचे ते सर्वात तरुण मानकरी* *ठरले.गुरुजींच्या कार्याचं कौतुक कितीही केलं तरी ते अपुर्ण आहे.त्यांना आजवर १४ राष्ट्रीय* आंतरराष्ट्रीय पुरस्कारांनी सन्मानित करण्यात आले आहे.गुरुजींचं कार्य हे सर्वांसाठीच प्रेरणादायी आहे.

मागच्या काळात एका संस्थेच्या अहवालानुसार जिल्हा परिषदेच्या शाळा कशा वाईट व दर्जाहीन आहेत हे दाखवण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा डिसले गुरुजींतला गुरुजी जागा झाला व त्या अहवाल व ती संस्था कशी बोगस आहे ते सर्वांसमोर आणून सर्व गुरुजींच्या कामास सन्मानित केले.हा विद्रोह फक्त एक प्रांजळ शिक्षकच करू शकतो.हे दाखवून दिले.एक पैसा डोनेशन,फीस न घेता कार्य करणाऱ्या जिल्हा परिषदेच्या शाळाच सर्व सामान्य माणसाला आधार आहेत.नव्हे संपूर्ण माणूस घडण्याचं शिक्षण देतात.हे मात्र वास्तव आहे.

             आम्हा सर्व शिक्षकांसाठी ही फार मोठी गौरवाची गोष्ट आहे.या फोटोतही पहा जग मुठीत घेतलेला हा माणूस किती नम्र आहे.अगदी दोन्ही पाय जमिनीवर घट्ट रोवून उभा आहे.म्हणून हा माणूस त्याच्या सर्व यशाहून मोठा आहे.त्यांना मिळालेल्या सर्व पुरस्काराचा हा सन्मान आहे.यासाठी की डिसले गुरुजींनी विश्वशांतता व सौहार्दता वाढावी यासाठी ' लेट्स क्राँस द बाँर्डर ' हा अभिनव उपक्रम राबवून त्यांनी ' पीस आर्मी ' ऊभारण्याचं कार्य केले.इतकंच नव्हेतर पेपरलेस निवडणुकांसाठी त्यांनी तयार केलेल्या माँड्यूल निवडणूक आयोगाने स्विकारले असून त्याची चाचणीही घेण्यात आली आहे.वनसंवर्धन मानवी जीवनात लक्षवेधी ह्याबाबतही प्रयोग केले.असे शेकडो प्रयोग करून त्यांनी ते तंत्रज्ञान वापरातील नावीण्यता, अभ्यासपूर्ण शैक्षणिक लेखन सादरीकरण केले.

          श्री.रणजित नव्हे विश्वजित गुरुजींच्या या उत्तुंग गगनभेदी कार्याला सर्व जिल्हा परिषद प्राथमिक शिक्षक व शिक्षण विभागाच्या वतीने हार्दिक हार्दिक हार्दिक अभिनंदन व पुढील कार्यास हार्दिक शुभेच्छा.

➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

इयत्ता ५ वी शिष्यवृत्ती विषय - बुद्धिमत्ता 

घटक : आकलन

उपघटक : संख्यामालिका  व इंग्रजी अक्षरमाला